W dniu 13 czerwca 2013 roku nadano ostateczny kształt ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z 2013 r. poz. 888). Ustawa w części zasadniczej wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2014 roku.
Głównym celem nowej regulacji jest uszczelnienie systemu zagospodarowania odpadów opakowaniowych. Funkcjonujący obecnie system zagospodarowania odpadów opakowaniowych jest bowiem nieskuteczny i nie gwarantuje osiągnięcia przez Polskę do 2014 r. wymaganych dyrektywą opakowaniową poziomów odzysku i recyklingu.
Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi zastąpi ustawę z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz część przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, przejmując w dużej części rozwiązania tych ustaw.
Rozdział 1 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi zawiera przepisy określające zakres przedmiotowy i podmiotowy regulacji oraz przepisy materialne wspólne dla całej ustawy.
Adresatami ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi są przedsiębiorcy będący organizacjami odzysku opakowań, wprowadzający opakowania, wprowadzający produkty w opakowaniach oraz prowadzący działalność gospodarczą w zakresie:
1) wewnątrzwspólnotowej dostawy:
a) odpadów opakowaniowych,
b) produktów w opakowaniach,
2) dystrybucji produktów w opakowaniach,
3) eksportu:
a) odpadów opakowaniowych,
b) opakowań,
c) produktów w opakowaniach,
4) recyklingu lub innego niż recykling procesu odzysku odpadów opakowaniowych.
5) wprowadzających opakowania;
6) wprowadzających produkty w opakowaniach;
7) będących organizacjami odzysku opakowań.
Adresatami ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi są także organy administracji publicznej, właściwe w sprawach z zakresu gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi.
Przedmiotem ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi są sprawy dotyczące wymagań, jakim powinny odpowiadać opakowania wprowadzane do obrotu, zasady postępowania z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, zasad działania organizacji odzysku opakowań oraz zasady ustalania i pobierania opłaty produktowej. Uregulowanie tych spraw w ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi ma doprowadzić, zgodnie z art. 3 pkt 4 dyrektywy opakowaniowej, do zmniejszenia ilości i szkodliwości dla środowiska materiałów i substancji zawartych w opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz ilości i szkodliwości dla środowiska opakowań i odpadów opakowaniowych na etapie procesu produkcyjnego, wprowadzania do obrotu oraz dystrybucji i unieszkodliwiania.
Przepisy nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi stosować się będzie do wszystkich opakowań, niezależnie od zastosowanego do ich wytworzenia materiału, oraz do powstałych z nich odpadów opakowaniowych.
Jednocześnie przepisów ustawy:
1) z wyłączeniem przepisów art. 25, 58, 62 i 63 – nie stosuje się do przedsiębiorców
w zakresie opakowań, które w danym roku kalendarzowym wprowadzili do obrotu w drodze importu produktów w opakowaniach lub wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów w opakowaniach, a następnie w tym samym roku kalendarzowym dokonali eksportu lub wewnątrzwspólnotowej dostawy tych opakowań bez produktów lub wraz z produktami,
2) w zakresie uzyskania wymaganych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, w tym dotyczących opłaty produktowej, oraz dokumentów potwierdzających recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, eksport odpadów opakowaniowych i wewnątrzwspólnotową dostawę odpadów opakowaniowych – nie stosuje się do przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach do obrotu o łącznej masie opakowań nieprzekraczającej w danym roku kalendarzowym 1 Mg.
W zakresie, w jakim przepisy ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi dotyczące opłaty produktowej nie mają zastosowania do przedsiębiorców, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy, stanowi to pomoc de minimis:
1) w rozumieniu rozporządzenia Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis albo
2) w rybołówstwie, w rozumieniu przepisów rozporządzenia Komisji (WE) nr 875/2007 z dnia 24 lipca 2007 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rybołówstwa i zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1860/2004, albo
3) w rolnictwie, w rozumieniu przepisów rozporządzenia Komisji (WE) nr 1535/2007 z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy de minimis w sektorze produkcji rolnej.
Wartość pomocy de minimis odpowiada wartości zwolnienia z opłaty produktowej, obliczanej z zastosowaniem maksymalnej stawki opłaty produktowej dla opakowań.
Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi stanowi też, że przedsiębiorcy, o których mowa w art. 6 ust. 2, składają marszałkowi województwa, w terminie do dnia 15 marca każdego roku:
1) zaświadczenia lub oświadczenie o pomocy de minimis, w zakresie, o którym mowa w art. 37 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej,
2) informacje określone w przepisach wydanych na podstawie art. 37 ust. 2a ustawy, o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, a w przypadku przedsiębiorców, do których nie stosuje się przepisów o rachunkowości, także inne dokumenty pozwalające ocenić sytuację finansową przedsiębiorcy za okres 3 ostatnich lat obrotowych.
Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi określa, zgodnie z art. 1 pkt 1 dyrektywy opakowaniowej, co należy rozumieć przez opakowanie oraz kategorie opakowań. Przykładowy wykaz wyrobów, które uważa się albo nie za opakowanie, zostanie określony, w drodze rozporządzenia, przez ministra właściwego do spraw środowiska. Rozporządzenie to będzie wdrażało postanowienia załącznika I dyrektywy opakowaniowej.
Ustawa wprowadza dokumenty potwierdzające:
1) recykling odpadów opakowaniowych (dokumenty DPR),
2) inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych (dokumenty DPO),
3) eksport odpadów opakowaniowych lub wewnątrzwspólnotową dostawę odpadów opakowaniowych do recyklingu (dokumenty EDPR),
4) eksport odpadów opakowaniowych lub wewnątrzwspólnotową dostawę odpadów opakowaniowych do innego niż recykling procesu odzysku odpadów opakowaniowych (dokumenty EDPO).
Dokumenty te będą wystawiane, odpowiednio, przez przedsiębiorców prowadzących recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, eksportujących odpady opakowaniowe oraz dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych.
W rozdziale 2 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi zamieszczono przepisy dotyczące rejestru przedsiębiorców:
1) wprowadzających produkty w opakowaniach,
2) prowadzących recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych,
3) eksportujących odpady opakowaniowe,
4) dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych,
5) będących organizacjami odzysku opakowań.
Rejestry będą prowadzone przez marszałków województw w systemie teleinformatycznym w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.). Jednocześnie będą one mogły stanowić część innych baz danych z zakresu ochrony środowiska, w tym gospodarki odpadami. Rejestr, w części dotyczącej przedsiębiorców prowadzących recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, eksportujących odpady opakowaniowe, dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych oraz organizacji odzysku opakowań będzie rejestrem działalności regulowanej w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.).
Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi określa zasady prowadzenia rejestru, wpisu do rejestru, odmowy wpisu do rejestru, zmianę wpisu do rejestru oraz wykreślenia z rejestru. Wpis przedsiębiorcy do rejestru oraz zmiana wpisu do rejestru będą dokonywane na wniosek przedsiębiorcy. Wykreślenie z rejestru nastąpi, w zależności od przypadku, na wniosek przedsiębiorcy albo z urzędu.
Marszałek województwa dokona wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru na wniosek, w przypadku trwałego zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej, a w przypadku organizacji odzysku opakowań od dnia otwarcia likwidacji albo ogłoszenia upadłości organizacji odzysku opakowań. Przykładowo wykreślenie z rejestru przedsiębiorców prowadzących recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, eksportujących odpady opakowaniowe oraz dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych nastąpi, gdy zaprzestaną oni trwałego wykonywania działalności gospodarczej, w ramach której wystawiają, odpowiednio, dokumenty DPR, DPO, EDPR i EDPO. Oznacza to, że warunkiem wykonywania przez tych przedsiębiorców działalności wymagającej wpisu do rejestru jest wystawianie przedmiotowych dokumentów.
Wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru z urzędu nastąpi natomiast, w drodze decyzji, w przypadku:
1) stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej wymagającej wpisu do rejestru, a w przypadku organizacji odzysku opakowań otwarcia likwidacji albo ogłoszenia upadłości, jeżeli przedsiębiorca nie złoży wniosku o wykreślenie z rejestru,
2) stwierdzenia rażących nieprawidłowości w wykonywaniu przez przedsiębiorcę obowiązków określonych w przepisach ustawy lub ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243, z późn. zm.),
3) stwierdzenia, że przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej wymagającej wpisu do rejestru w wyznaczonym przez organ terminie,
4) nieuiszczenia opłaty rocznej przez wprowadzającego opakowania.
Rozdział 3 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, regulujący sprawy związane z gospodarką opakowaniami, zawiera przepisy nakładające na przedsiębiorców wprowadzających opakowania, w tym
i dostawców materiałów opakowaniowych, szczegółowe obowiązki dotyczące wprowadzanych do obrotu materiałów opakowaniowych i opakowań. Należy przy tym dodać, że dostawę materiałów opakowaniowych należy rozumieć jako dostawę objętą art. 605 – 612 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.).
Obowiązki te dotyczą:
1) ograniczania ilości i negatywnego oddziaływania na środowisko substancji stosowanych do wytwarzania opakowań oraz wytwarzanych odpadów opakowaniowych, w taki sposób, aby:
a) objętość i masa opakowań były ograniczone do niezbędnego minimum wymaganego do spełnienia funkcji opakowań oraz zapewnienia poziomu bezpieczeństwa produktowi, biorąc pod uwagę oczekiwania użytkownika (nie dotyczy to dostawców materiałów opakowaniowych, którzy nie mają wpływu na wielkość wykonanego opakowania),
b) opakowania nie zawierały szkodliwych substancji w ilościach stwarzających zagrożenie dla zdrowia ludzi, produktu lub środowiska,
c) maksymalna suma zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniu nie przekraczała 100 mg/kg,
2) wprowadzania do obrotu materiałów opakowaniowych i opakowań (odpowiednio w zależności od tego czy jest to dostawca materiałów opakowaniowych, czy wprowadzający opakowania) projektowanych i wykonanych w sposób umożliwiający:
a) ich wielokrotne użycie i późniejszy recykling albo
b) przynajmniej ich recykling – jeżeli nie jest możliwe ich wielokrotne użycie, albo
c) inną niż recykling formę ich odzysku – jeżeli nie jest możliwy ich recykling.
Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi określa też wymagania dla odpadów powstałych z opakowań wielokrotnego użytku oraz opakowań przydatnych do odzysku. Przewiduje także możliwość umieszczania na opakowaniach oznakowania. W tym celu powtarza ona obowiązujący obecnie art. 6 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Omawiane rozstrzygnięcia wynikają z art. 8 ust. 2 dyrektywy opakowaniowej, który stanowi, że dla ułatwienia zbiórki, wielokrotnego użytku i odzysku, w tym recyklingu, opakowania wskazują rodzaj wykorzystanych materiałów opakowaniowych w celu ich identyfikacji i klasyfikacji przez odpowiednią gałąź przemysłu na podstawie decyzji Komisji z dnia 28 stycznia 1997 r. ułatwiającej system identyfikacji materiałów opakowaniowych zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.
Rozdział 4 ustawy reguluje sprawy dotyczące gospodarki odpadami opakowaniowymi. Zawiera on przepisy określające, że działalność gospodarcza wykonywana przez przedsiębiorcę prowadzącego recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, eksportującego odpady opakowaniowe oraz dokonującego wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wykonywanie wskazanych wyżej działalności będzie zależne od uzyskania wpisu do rejestru oraz spełnienia określonych wymogów, w tym m.in. wystawiania przez przedsiębiorców, odpowiednio do zakresu wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, dokumentów DPR, DPO, EDPR i EDPO.
Rozdział 5 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi określa zasady działania organizacji odzysku opakowań. Działalność wykonywana przez organizacje odzysku opakowań będzie działalnością regulowaną wymagającą spełnienia określonych w ustawy warunków i uzyskania wpisu do rejestru.
Należy zaznaczyć, że zasady działania organizacji odzysku opakowań nie są regulowane przepisami dyrektywy opakowaniowej. Organizacje takie działają jednak w większości państw członkowskich UE, służąc ułatwieniu przedsiębiorcom realizacji obowiązków w zakresie uzyskania wymaganych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Ustawa zakłada, że organizacja odzysku opakowań będzie przejmowała od przedsiębiorcy jego obowiązki w odniesieniu do całości wprowadzonych przez niego do obrotu opakowań danego rodzaju. Wyklucza to tym samym możliwość dzielenia ustawowych obowiązków w roku rozliczeniowym w odniesieniu do danego rodzaju opakowania między przedsiębiorcę a organizację odzysku opakowań lub między kilka organizacji odzysku opakowań. Organizacja odzysku opakowań będzie obowiązana:
1) wykonywać działalność gospodarczą w formie spółki akcyjnej;
2) wykonywać wyłącznie działalność gospodarczą związaną z organizowaniem, zarządzaniem lub prowadzeniem przedsięwzięć związanych z odzyskiem, w tym recyklingiem odpadów, oraz finansowaniem publicznych kampanii edukacyjnych;
3) zawierać w swej nazwie oznaczenie „organizacja odzysku opakowań”;
4) posiadać wymagany przepisami ustawy kapitał zakładowy.
Zakłada się, że nałożone na organizacje odzysku opakowań wymogi dotyczące kapitału zakładowego, kapitału własnego oraz zabezpieczenia finansowego zwiększą możliwość egzekucji ewentualnych zobowiązań tych organizacji, w tym zobowiązań wobec Skarbu Państwa. Należy zaznaczyć, że obecnie organizacje odzysku, ze względu na swój specyficzny charakter, często nie posiadają majątku trwałego w wysokości pozwalającej na pokrycie ich wierzytelności.
Organizacje odzysku opakowań będą przeznaczać na publiczne kampanie edukacyjne co najmniej 5% swoich przychodów z przejęcia obowiązków określonych ustawą.
W projektowanej ustawie zrezygnowano natomiast z obecnego obowiązku prowadzenia działań edukacyjnych przez przedsiębiorców wprowadzających na rynek tzw. puste opakowania.
Rozdział 6 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, poświęcony opłacie produktowej, określa, kto i w jakich przypadkach podlega obowiązkowi uiszczania opłaty produktowej, sposób jej uiszczenia oraz jej maksymalną stawkę.
Obowiązek ponoszenia opłaty produktowej został nałożony na przedsiębiorców, w tym organizacje odzysku opakowań, którzy nie wywiążą się z obowiązku określonego w ustawie. Przedsiębiorcy będą zobligowani do uiszczenia opłaty produktowej wynikającej z różnicy między wymaganym a osiągniętym poziomem odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, której maksymalna stawka wynosi 4,50 zł. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe stawki opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań.
Obowiązek wniesienia opłaty produktowej będzie powstawał na koniec roku kalendarzowego. Opłaty produktowe będą przekazywane na odrębny rachunek bankowy marszałka województwa do dnia 15 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego opłata dotyczy. Wpływy z tytułu tych opłat, w wysokości 5%, będą stanowiły dochody budżetu samorządu województwa, z przeznaczeniem na koszty egzekucji należności z tytułu opłaty produktowej oraz obsługę administracyjną systemu gospodarki odpadami opakowaniowymi. Pozostałe wpływy z tytułu tej opłaty oraz dodatkowej opłaty produktowej, powiększone
o przychody z oprocentowania rachunków bankowych, będą przekazywane na rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Rozdział 7 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, poświęcony obowiązkom sprzedawców produktów w opakowaniach, zawiera przepisy zakazujące dystrybucji produktów w opakowaniach wprowadzanych do obrotu przez wprowadzających produkty w opakowaniach, którzy nie są wpisani do rejestru. Zakłada się, że wprowadzenie przedmiotowego zakazu pozwoli na ograniczenie liczby przedsiębiorców, którzy pomimo ciążącego na nich obowiązku nie zapewniają odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych.
Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, sprzedający produkty w opakowaniach, będzie obowiązany przekazywać użytkownikom tych produktów informacje o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, co najmniej przez wywieszenie informacji w miejscu sprzedaży, w zakresie dostępnych systemów zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu, właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi oraz znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach. Obowiązek przekazywania konsumentom informacji w wyżej wskazanym zakresie wynika z postanowień art. 13 dyrektywy opakowaniowej.
Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wskazuje, że przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego o powierzchni powyżej 2000 m2, sprzedający napoje w opakowaniach jednorazowego użytku, powinien posiadać w ofercie handlowej produkty należące do tej samej grupy asortymentowej co napoje w opakowaniach jednorazowego użytku, dostępne w opakowaniach wielokrotnego użytku.
W rozdziale 8 ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wprowadza obowiązek sporządzania przez przedsiębiorców rocznych sprawozdań, składanych marszałkowi województwa. w terminie do dnia 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy. Ustawa przewiduje, że wprowadzający produkty w opakowaniach, który zlecił organizacji odzysku opakowań realizację obowiązku określonego w art. 29 ust. 1 i nie przekazał jej informacji o wszystkich wprowadzonych przez siebie w danym roku kalendarzowym do obrotu produktach w opakowaniach, sporządza sprawozdanie zawierające informacje w zakresie dotyczącym tych produktów. Sprawozdanie takie będzie składane marszałkowi województwa w terminie do dnia 15 marca roku następującego po roku kalendarzowym, w którym wprowadzający produkty w opakowaniach nie przekazał organizacji odzysku opakowań informacji o wszystkich wprowadzanych przez siebie do obrotu produktach w opakowaniach.
Rozdział 10 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi jest poświęcony organom administracji publicznej wykonującym obowiązki i kompetencje w zakresie gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi.
Ustawa zakłada, że kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów ustawy będzie sprawował marszałek województwa. Marszałek województwa kontrolował więc będzie wprowadzających produkty w opakowaniach, wprowadzających opakowania, prowadzących recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, wywożących z kraju odpady opakowaniowe, organizacji odzysku opakowań. W przypadku przedsiębiorców prowadzących recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych oraz eksportujących odpady opakowaniowe i dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych, marszałek województwa przeprowadzi co najmniej raz w roku kontrolę tych przedsiębiorców. Przedmiotem prowadzonej przez marszałka województwa kontroli będzie w szczególności sprawdzenie wiarygodności danych zawartych w dokumentach DPR, dokumentach DPO, dokumentach EDPR, dokumentach EDPO oraz dokumentach celnych i fakturach potwierdzających wywóz z kraju odpadów opakowaniowych. W sprawach dotyczących prowadzenia kontroli przez marszałków województw w zakresie nieuregulowanym w ustawie stosowane będą przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Z przeprowadzonej kontroli marszałek województwa przekaże corocznie ministrowi właściwemu do spraw środowiska oraz Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska informację o wynikach kontroli przeprowadzonych w poprzednim roku, wraz z wnioskami, w tym planowanymi działaniami, które należy podjąć w celu usunięcia stwierdzonych naruszeń.
Nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy dotyczących:
1) zakazu dystrybucji produktów w opakowaniach wprowadzanych do obrotu przez wprowadzającego produkty w opakowaniach, który nie jest wpisany do rejestru,
2) przekazywania przez prowadzących jednostki handlu detalicznego lub hurtowego oraz sprzedających produkty w opakowaniach, użytkownikom tych produktów, informacji o opakowaniach i odpadach opakowaniowych,
3) posiadania przez prowadzących jednostkę handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 25 m2 w ofercie handlowej produktów należących do tej samej grupy asortymentowej co napoje w opakowaniach jednorazowego użytku, dostępnych w opakowaniach wielokrotnego użytku,
4) przyjmowania przez prowadzącego jednostkę handlu detalicznego zwracanych i na wymianę opakowań wielokrotnego użytku po produktach będących w ofercie handlowej tej jednostki
– będzie sprawowała Inspekcja Handlowa, działająca na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219,
z późn. zm.).
Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi nakłada na marszałków województw obowiązek prowadzenia zbioru dokumentów przekazywanych im na podstawie jej przepisów, przez przedsiębiorców. Obowiązek ten występuje obecnie w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej.
Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi określa, że marszałkowie województw będą obowiązani do przekazywania Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska rocznych sprawozdań dotyczących opakowań i produktów w opakowaniach, natomiast Główny Inspektor Ochrony Środowiska będzie obowiązany do przekazywania ministrowi właściwemu do spraw środowiska rocznych raportów o funkcjonowaniu systemu gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. W tym przypadku ustawa również przewiduje możliwość przekazywania sprawozdań za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Szczegółowy zakres i wzór tych dokumentów zostanie określony, w drodze rozporządzenia, przez ministra właściwego do spraw środowiska.
W rozdziale 11 ustawy zostały określone administracyjne kary pieniężne i przepisy karne. Wysokość kar pieniężnych ustalono w granicach od 5 tys. zł do 500 tys. zł i uzależniono je od rodzaju naruszeń przepisów ustawy, przewidując najwyższe kary dla uchybień związanych z głównym celem projektowanej ustawy (w ślad za przepisami dyrektywy 94/62/WE), jakim jest zapewnienie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Największe kary (od 5 tys. do 500 tys. zł) przewidziano dla przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność objętą przepisami ustawy, nie będąc wpisanym do rejestru, nie realizują obowiązków w zakresie zapewnienia odzysku i recyklingu lub utrudniają ich realizację innym przedsiębiorcom (np. nie wystawiają dokumentów DPR i DPO) czy też nie prowadzą selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych. W drugiej grupie kar znalazły się naruszenia przepisów związane ze spełnieniem wymagań zasadniczych, jakie są wymagane od wprowadzanych do obrotu opakowań (kary od 5 tys. do 30 tys. zł). Trzeci zakres kar (od 5 tys. do 20 tys. zł) obejmuje wykroczenia związane z dystrybucją przez handel produktów wprowadzanych do obrotu przez przedsiębiorców niewpisanych do rejestru. Ostatni zakres kar (od 1 tys. do 5 tys. zł) obejmuje naruszenia przepisów ustawy związane z niezłożeniem przez przedsiębiorców rocznych sprawozdań.
Kary będą ustalane indywidualnie przy uwzględnieniu zakresu naruszonych przepisów oraz dotychczasowej działalności gospodarczej przedsiębiorcy. W sprawach dotyczących kar pieniężnych stosowane będą przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. Tak więc wojewódzki inspektor ochrony środowiska oraz wojewódzki inspektor inspekcji handlowej będzie mógł, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, m.in. odroczyć termin płatności kary, rozłożyć zapłatę kary na raty czy też umorzyć w całości lub w części zaległości z tytułu wymierzonej kary.
Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi przewiduje ponadto karę grzywny dla osób udaremniających lub utrudniających przeprowadzenie kontroli przez marszałka województwa w zakresie przestrzegania i stosowania przepisów ustawy.